Polsko-Niemieckie Sympozjum „Zieleń miejska” w Cottbus – Park Branitz
„Zielony dzień w gęstwinie szumiał
I pęczniał wonią drzew i traw,
I cień już cieniem być nie umiał,
I niewidzialnie niknął wpław”.
(Jan Brzechwa)
Po raz kolejny słuchacze ZUTW zostali zaproszeni do Cottbus/Chóśebuz, partnerskiego miasta Zielonej Góry, na sympozjum naukowe w ramach 30. Tygodnia Środowiska, podczas którego mieli okazję wysłuchać szereg wykładów na temat „Zieleń miejska w okresie zmian klimatycznych”. Głównym celem tego przedsięwzięcia, które odbyło się 16 czerwca 2022r., było zapoznanie się z miejscowym zielonym krajobrazem w mieście oraz z problemami, z którymi borykają się specjaliści do spraw Ochrony Środowiska przed negatywnymi zjawiskami XXI wieku.
Grupą z Polski opiekowała się, jak do tej pory, Ewa Małys, koordynatorka projektu, a obecnych na Sali Widowiskowej na folwarku przynależnym do Parku Branitz powitali: Thomas Bergner, Naczelnik Wydziału Porządku Publicznego, Bezpieczeństwa i Środowiska miasta Cottbus/Chóśebuz, Katja Pawlak, kierownik Referatu Park & Ochrona Zabytków i dr Ariane Walz, Ministerstwo Rolnictwa, Środowiska i Ochrony Klimatu Brandenburgii.
Wszystkie w/wym. osoby jednogłośnie wyraziły swe zaniepokojenie stanem drzewostanu w mieście, któremu w wyniku ocieplania klimatu zagrażają susze, gwałtowne burze, trąby powietrzne, a do tego straty zadają nieproszeni goście – szkodniki drzew. Warto zatem zadbać o zieleń miejską, ponieważ ma ona znaczący wpływ na schłodzenie klimatu, zatrzymanie wilgotności, zacienienie terenu, a tym samym na stan wód gruntowych. Jest to również miejsce relaksu szczególnie dla ludzi zamkniętych w klatkach blokowisk.
Każdy z nas może przyczynić się do złagodzenia skutków zmian klimatycznych poprzez zadbanie o bioróżnorodność w pobliżu własnego domostwa, branie udziału w akcjach sadzenia drzew, bycie otwartym na wiedzę o ochronie środowiska czy dzielenie się własnym doświadczeniem.
I rzeczywiście tego dnia słuchacze z Polski i Niemiec mieli okazję pozyskać sporo wiedzy o skutkach zmian klimatycznych dla stanu drzewostanu w mieście i metodach radzenia sobie z tym problemem.
Przedtem jednak – krótki oddech – wirtualny spacer alejami Parku Branitz i Parku Książęcego Zatonie, dzięki projekcji polsko- niem. filmu promocyjnego „Zielone partnerstwo miast Cottbus/Chóśebuz i Zielonej Góry”. Oba kompleksy parkowe od lat współpracują ze sobą, łączą je podobne problemy związane z ochroną środowiska i wymiana doświadczeń w tej dziedzinie.
Wykład „Drzewa w przestrzeni miejskiej w okresie zmian klimatycznych” wygłosił prof.dr Dirk Landgraf, WSZ Erfurt, który zwrócił szczególną uwagę na to, jak ważną funkcję pełnią drzewa w ekosystemie miejskim, ile korzyści dają one człowiekowi i jak ten „odpłaca się” im za wszystkie dobrodziejstwa. Na szczęście prowadzone są również pożyteczne akcje, takie jak planowe nasadzenia, dobór właściwej gleby, która powinna pełnić rolę gąbki, bo roślinność ma się piąć się ku górze, drzewo zachwycać koroną, imponować wiekiem, a nie kończyć swój żywot w pierwszych latach swego istnienia. Należy sadzić nowe gatunki drzew z dużą tolerancją na suszę, bo drzewo nie może być postrzegane jako źródło kosztów, raczej jako czynnik podnoszący stan zdrowia i miejsce, które pozytywnie wpływa na samopoczucie mieszkańców miasta.
Kolejny prelegent dr Christian Bólm, BTU Cottbus wypowiedział się na temat miejskiego agroleśnictwa, ono może przynieść wiele korzyści pod warunkiem, że nasadzać się będzie takie gatunki drzew, które przynoszą plony wzbogacające dietę człowieka, a miejsce ich nasadzenia sprzyjać będzie ich rozwojowi. Okazuje się, że również w sercu miasta opłaca się zakładać leśne ogrody, niech niosą one radość i pożytek jego mieszkańcom!
W Sympozjum „Zieleń Miejska” wzięli też udział polscy naukowcy: prof.dr hab.Leszek Jerzak, Instytut Nauk Biologicznych, UZ i dr Piotr Reda, Rada Programowa Ogrodu Botanicznego, Zielona Góra. Dzięki tym wykładom zebrani mieli okazję poznać koncepcję budowy systemu zieleni dla części śródmiejskiej miasta Zielona Góra. Nasycenie jej zielenią stworzy przyjazne siedliska dla ludzi, a także poprawi warunki życia dla flory i fauny. Zwiększenie bioróżnorodności wpłynie na mikroklimat w mieście i pozwoli zmniejszyć niepożądane skutki zmian klimatycznych.
Ludzie są katastrofą dla przyrody, stwierdził dr Piotr Reda, dlatego Ogród Botaniczny w Zielonej Górze, podobnie jak inne ogrody, przechowuje gatunki, żeby wprowadzić je ponownie do ekosystemu, kiedy te wymrą na zewnątrz. Słuchacze mieli okazję poznać historię tego miejsca, układ architektoniczny, działy tematyczne i jeszcze wiele innych interesujących faktów i ciekawostek, ale o tym szerzej w „Inspiracjach”.
I na koniec spacer po Parku Branitz, który – na nieurodzajnych terenach rolnych – założył książę Hermann von Puckler. Nieprzypadkowo pracownicy parku noszą po dzień dzisiejszy koszulki z nadrukiem: „Od pustyni do oazy”, ponieważ taką obietnicę złożył – sobie i żonie – sam książę. Park Branitz jest arcydziełem sztuki ogrodnictwa krajobrazowego, seniorzy z Polski zobaczyli tylko jego jedną strefę z powierzchni wynoszącej 620 ha i odwiedzili Uniwersytet Roślin, bo one również pobierają nauki o warunkach glebowych i klimatycznych, które pozwolą im z godnością zapisywać kolejne słoje na własnym pniu życia. Do tego parku należy przyjeżdżać wielokrotnie, bo ten jeden raz rozbudził w słuchaczach ZUTW apetyt na więcej i więcej…
Z niemałym bagażem wiedzy i wrażeń seniorzy powrócili do Zielonej Góry, zapewne z większą troską spoglądać będą na stan zieleni w naszym mieście.
Opracowała Małgorzata Turzańska
